Día das Letras Galegas 2018
O 17 de maio, celebramos o Día das Letras Galegas. Esta data é sen dúbida una das máis importantes de Galicia. Ao longo de todo o mes de maio numerosas actividades culturais e escolares lembran a figura de María Victoria Moreno Márquez, a homenaxeada este ano. Moreno convértese así na cuarta muller (tras Rosalía de Castro, Francisca Herrera Garrido e María Mariño) que protagonizará o gran evento literario de Galicia entre os 54 seleccionados ata a data.
María Victoria Moreno
Estremeña de nacemento e pontevedresa de adopción. Chegou a Galicia en 1963, con 22 anos a exercer como mestra. Rapidamente adoptou o galego como lingua propia. Así as súas obras narrativas, estudos literarios, ensaios, poesía… están escritas en galego. Ela mesma declárase namorada da lingua galega. “Eu non son alófona porque ou que practico, se é que escribo, podería definirse coma unha amorosa autofonía […]. A miña relación con Galicia e a miña opción pola súa lingua é simplemente unha historia de amor”, declaraba María Vitoria Moreno, en 1993, no congreso Poetas Alófonos en Lingua Galega.
Pioneira na narración en galego para o público infantil e xuvenil, Mar adiante (Edicións Castro, 1973) é a súa primeira obra. Ilustrada por ela mesma, neste título defende unha escola diferente, en contacto coa natureza, baseada no respecto, no amor e no gusto por aprender. A partir dese ano inicia a súa prolífica obra literaria, destacando Leonardo e os fontaneiros (Editorial Galaxia, 1985) o seu libro preferido. Nel vese reflectido o seu amor polos animais. Foi merecedor do terceiro premio O Barco de Vapor 1985.
Pero, sen lugar a dúbida, Anagnórise (Editorial Galaxia, 1988) foi o seu maior éxito. Con máis de 20 edicións publicadas, esta novela foi incluída na lista de honra do IBBY (Organización Internacional para o Libro Xuvenil) en 1990. Eu conto, ti cantas… (Editorial Galaxia, 2005) foi o seu último libro que ela viu publicado e onde recompila tres historias en verso protagonizadas por animais. A título póstumo, publicáronse tamén Elexías de luz (Editorial Xerais, 2006) e Onde ou aire non era brisa (Editorial Galaxia, 2009).
Letras Galegas 2018 para nenas e nenos
Desde o ámbito institucional, en colaboración coa familia da autora, e desde o ámbito empresarial, elaborouse unha programación completa de actividades. Así iniciativas de participación social e cultural, de fomento da igualdade e a integración, actuacións musicais… teñen lugar por concellos de toda Galicia e, especialmente, a través da Rede de Bibliotecas Públicas.
En Compostela atópase a exposición “María Vitoria Moreno. Paisaxes e personaxes”. Nela podemos ver unha galería de retratos de personaxes dos libros da autora e de paisaxes onde situou as historias das súas obras. Son creacións de ilustradoras e ilustradores contemporáneos. Tras Santiago, a exposición viaxará a Pontevedra, Vigo, Lugo, Ourense, A Coruña, Ferrol, Sanxenxo, Ordes, Vilalba e Celanova. En Compostela tamén poderemos asistir o 19 de maio á obra de monicreques María e os ollos alabarados.
Desde a Real Academia Galega levan tres anos impulsando a iniciativa Primavera das Letras.. O proxecto, dirixido a nenas e nenos de educación primaria, busca achegar contidos didácticos e lúdicos sobre os autores homenaxeados cada ano no Día dás Letras Galegas. As actividades teñen un enfoque transversal no que se tratan contidos curriculares que os docentes traballan nas aulas. Así dispoñemos de fichas didácticas descargables (tamén as podes usar en casa!) e xogos interactivos para coñecer máis a esta autora.
A Secretaría Xeral de Política Lingüística edita un vídeo dos Bolechas sobre a autora. Nel os personaxes creados por Pepe Carreiro constrúen unha historia a partir de Mar adiante (1973). Este capítulo, de 8 minutos de duración, únese aos xa realizados sobre Ánxel Fole, Carlos Casares, Álvaro Cunqueiro, Manuel Murguía, Eduardo Pondal e Rosalía de Castro.
Letras Galegas divertidas para casa ou o aula:
- Pasapalabra sobre María Victoria Moreno. Elaborado polo equipo de normalización lingüística do CEIP A Ponte (Lugo).
- Exposición sobre a autora con debuxos de Carlos Gallego e material do Seminario Galán. Dirixida a alumnos de primaria, conta cun cuestionario sobre a mesma.
- Para facilitar a lectura a nenas e nenos con diversidade funcional, desde o CEIP Plurilingüe Anxo da Garda elaboraron unha versión en pictogramas do conto da autora Nico e Miños.
Gadis e as Letras Galegas
Gadis sempre mantivo un vínculo especial coas Letras Galegas. Neste 2018 homenaxeamos a María Vitoria Moreno a través da entrega aos nosos clientes de 50.000 marca páxinas que inclúen un dos poemas de Elexías de luz e unha edición especial das nosas bolsas da compra. Como novidade, este ano entregamos 30.000 exemplares de Papá Bolechas doa sangue, unha obra dirixida a un público infantil facendo incidencia no carácter necesario, solidario e gratuíto da doazón de sangue.
En Gadis levamos publicados máis de 300.000 libros en galego nos últimos 15 anos. As accións do Día dás Letras Galegas enmárcanse no plan de responsabilidade social corporativa de GADISA, que no último ano participou en máis de 2.100 iniciativas entre as que destacaron, cun 31%, as de índole cultural.
